I. Anı(Hatıra):Yaşanmış olayların, üzerinden zaman geçtikten sonra yazılan, bir kişinin yaşadığı veya tanık olduğu olayların anlatıldığı düz yazı türüdür.
II. Deneme:Bir yazarın herhangi bir konu üzerinde, özel görüş ve düşüncelerini iddiasız, kesin kurallara varmaksızın anlattığı yazılardır.
III. Hikaye(Öykü):Olmuş veya olabilecek olayları belli bir plan çerçevesi içinde yer ve zamana bağlı olarak anlatan kısa soluklu yazı türüdür.
IV. Sohbet(Söyleşi):Yazarın, gündelik olaylarla ilgili düşüncelerini, okuyucu ile karşı karşıya oturup konuşuyormuş gibi içten bir hava içinde yazdığı yazılardır.
Yukarıda bazı metin türleriyle ilgili bilgiler verilmiştir. Aşağıdakilerden hangisi bahsedilen metin
türlerinden herhangi birinin örneği olamaz?
A) Doğa henüz bizim bilmediğimiz bir dille içinde yaşayan tüm canlıların sevinçlerini, hüzünlerini, acılarını,
yalnızlıklarını, sırlarını paylaşır. Yaşamın anları içinde gizli hazlardır bunlar. Yakalayabilmek için doğanın içinde, ondan bir parça olabilmelidir insan.
B) Sanırım yedi yaşındaydım. Çocukluğumun en güzel günleri diyebilirim tabi bazı tatsız olayları saymazsak . .. Güneşin tepemizde tüm sıkıcılığını ve sabitliğini hissettiğimiz b ir yaz günü. Üstümüzde duran y akıcı güneşe aldırmadan tırmanıyoruz tepeye.
C) Kadın narin elleriyle narı ikiye bölmüş ve narın içinden ne çıkmış dersiniz? O bereketli meyvenin kalbinde yatan; yanakları al, dudakları bal, gözleri iki küçük güneş parçası gibi ışıldayan küçük bir bebekmiş. Bir kız çocuğuymuş bu .
D) Güzel olmak ... " Ya yaradılışından güzel değilse?" demeyiniz, en çirkin, en biçimsiz insanlar dahi, biraz zevkleri varsa, o çirkinliklerini, biçimsizliklerini örtmenin, başka güzelliklerle karşılarındakilere unutturmanın bir yolunu bulurlar . Süslenirler, bezenirler, öylelikle olsun kendilerini karşılarındakilere şirin gösterirler. "Ben yaradılışımdan güzel değilim." deyip de boynunu bükmek olur mu?
Bazı fiilimsi ekleri, eklendiği sözcüklerle kalıplaşarak kalıcı isim oluştururlar. Bu sözcükler artık fiilimsi olma özelliğini kaybeder.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kalıcı isim farklı bir fiilimsi ekinin kalıplaşmasıyla oluşmuştur?
A) Aradığı yeri bulamayınca en yakın danışmaya sordu.
B) Her zaman buradan dolmuşa binip evine giderdi.
C) Yiyecekleri doğru muhafaza etmezsek bozulabilir.
D) Bu kitabın yazarı beni derinden etkileyen biryana sahip.
Fatma Teyze'nin hayat arkadaşından kalan tek hatıra bu pembe panjurlu evdi.
Yukarıdaki cümlede geçen "hayat arkadaşı" söz öbeği hangi seçenekte bu cümledeki anlamı ile kullanılmıştır?
A) Yıllar geçtikçe hatıralar bir bir gözümde canlanıyor.
B) Senin bana söylediklerin hiçbir zaman aklımdan çıkmıyor.
C) Bu sene eşimle birlikte çok farklı planlarımız vardı.
D) Arkadaşlar arasında böyle sıkıntılı dönemler olmuştur.
Öz eleştiri; bir kişinin kendi davranışları üzerine yönelttiği yargı, otokritik olarak tanımlanmaktadır. Bu tanıma göre aşağıdaki cümlelerin hangisi bir öz eleştiri cümlesi sayılamaz ?
A) Daha temiz bir dünya için çabalamağım için ben de suçluyum.
B) Bilinçli ailelerin sayısı az olduğu için birçok çocuk yazık ki heba oluyor.
C) İnsanları bu konuda bilinçlendirme adına daha çok makale yazabilirdim.
D) Kitap okumayarak çocuklara kötü örnek olduğumun farkındayım.
Yazları bu küçük mahalle kahvesinin bahçesine sık sık gittiğim için; karayelin, tipinin çılgınca savrulduğu ve uğuldadığı akşam içeriye girdiğim zaman yadırganmadım. Kahve sapa bir yerdeydi. Yapraklarını dökmüş iki söğüt ağacı ile üzerinde hala üç dört kuru yaprak sallanan bir asmaya kar öyle işlemişti ki bahar akşamları, yaz geceleri pek sevimli olan bahçenin mora kaçan renginin güzelliğine öylece bakakaldım. Camın kenarına yerleşip de buğuları silince uzun zaman daldım. Bu mor ışık o kadar çabuk koyulaştı ki kahvenin ışıkları henüz yanmamıştı.
Yukarıda verilen metinle ilgili hangisi söylenemez ?
A) Birden çok duyu harekete geçirilmektedir.
B) Öyküleyici anlatım biçimine yer verilmiştir.
C) Anlatım üçüncü kişi ağzı ile yapılmıştır.
D) Betimlemelerden faydalanılmıştır.
"Dünya on binlerce çiçekli bir kültür bahçesidir; her çiçeğin ayrı bir rengi ve kokusu vardır. Bir çiçeğin koparılması; bir rengin, bir kokunun yok olmasıdır. Tek dile, tek renge kalmış bir dünya hapı yutmuştur."
"Elmas ile kömür aynı karbon sayısına sahip ancak moleküler yapıları sebebiyle biri elmas diğeri kömür. Kömüre bu yüzden kara elmas denir. İnsanı düşünelim; herkes topraktan yaratıldı. Ancak ahlak, merhamet, vicdan gibi kimyasal bağlar onun asıl ismini belirler."
Aşağıdakilerden hangisi yukarıda verilen iki alıntının ortak özelliğidir?
A) Tanımlamaya başvurulmuştur.
B) Tanık gösterme yapılmıştır.
C) Karşılaştırma yapılmıştır.
D) Benzetme yapılmıştır.
P1. Dünya Sağlık Örgütü, virüsün değişikliklerini yakından takip edip aşı içeriği için yıllık önerilerde bulunur.Her yıl aşı içeriği Dünya Sağlık Örgütü'nün tavsiyeleri dikkate alınarak hazırlanır. Son yıllarda kullanılan aşılarda influenza A'nın iki alt tipi ve influenza B'nin de bir alt tipi yer almaktadır. Hazırlanan aşı ile dolaşımda saptanan virüslerle antijenik benzerlik varsa aşı %50-80 korunma sağlayabilir. Sağlıklı erişkinlerde aşı ile sağlanan koruyucu antikor düzeyi influenza A için %80'in üzerinde bildirilmiştir. Yaşlılarda koruyuculuk daha düşük olmakla birlikte komplikasyonları ve ölümleri azalttığı bilimsel yayınlarla gösterilmiştir.
P2. Aşı, yapıldığı grip sezonu için etkili olmaktadır. Bu nedenle; eskiden geçirilmiş grip hastalığı ya da uygulanmış grip aşısına bakılmaksızın mevsimsel gribe karşı etkin bir korunma sağlanması için her yıl grip aşısı yaptırılmalıdır. Aşının koruyucu etkisi, aşı yapıldıktan iki hafta sonra başlayacağı için aşının en uygun zamanı, gribin sık görülmeye başladığı dönemden hemen öncesidir. Ekim ve Kasım ayları grip aşısının yapılma zamanı olarak tercih edilmelidir. Aşılanmayanlar kişiler ise mart ayının sonuna kadar aşılanabilir. Aşının koruyuculuğu yaklaşık 6-8 ay sürer.
Yukanda "Grip Aşısı"na yönelik bazı bilgiler yer almaktadır. Buna göre aşağıdaki seçeneklerden hangisi yanlıştır?
A) P1'de sayısal verilerden yararlanılmıştır.
B) Aşılar Dünya Sağlık Örgütü tarafından üretilmektedir.
C) Aşıların grip virüslerine karşı koruyuculuğu bir yıldan azdır.
D) Aşının ne zaman yaptırılmasına dair bilgiler P2'de yer almaktadır.
Türkçede "İnce" kelimesi incedir. "Güzel" kelimesi güzeldir, zariftir, hoştur. "Sevgi" kelimesi sevilecek kadaryumuşak ve sevimlidir. Dilimizdeki "Kalın" kelimesi kalın olmasına rağmen manasındaki ifadenin müzikal değerini verir. "Gül" kelimesi güldürür. "Çiçek" kelimesi gül gibi gönlümüzde açar. "Gönül" kelimesi güneş gibi rahatlatır. "Güneş" kelimesi pırıl pırıl, okşayıcı, göz kırpıcıdır. "Göz" kelimesi açık, net ve incedir.
Aşağıdakilerden hangisi paragrafla bağdaşmaz?
A) Cümlelerin tamamı fiil cümlesidir.
B) Geçiş ve bağlantı ifadelerine yer verilmiştir.
C) İkileme, sıralı cümlede yüklem görevindedir.
D) Anlamı güçlendirmek için benzetmelerden yararlanılmıştır.
Küçük kız etrafına baktı ve şaşkınlıktan çığlık attı, gördüğü harika manzara karşısında gözlerini kocaman açmıştı. Kasırga, evi inanılmaz güzellikteki bir bölgeye, nazikçe indirmişti. Her tarafta ağızları sulandıran meyvelerle dolu uzun ve yemyeşil çimenler vardı. Parlak çiçek tarhları, çalılar vardı ve ağaçların dallarında nadir rastlanan parlak tüylü kuşlar şakıyordu. Yeşil kıyıların arasından akan parlak bir dere, uzun süre kurak, gri çayırlıklarda yaşayan bu kıza hafifçe mırıldanıyordu. Bu yabancı ve güzel manzaraya bakarken
şimdiye dek gördüğü en tuhaf insan topluluğunun ona doğru yaklaşmakta olduğunu fark etti.
Hikaye unsurlarına göre metinde hangisine yer verilmemiştir?
A) Olay B) Yer C) Zaman D) Kişi
Türkçe, İnkılap Tarihi ve İngilizce derslerinin olduğu bir sınava Aysun, Bora, Ceylan, Davut ve Eda adlı
öğrenciler girmiştir. Bu sınavla ilgili şunlar bilinmektedir:
• Her dersin sınavına üçer öğrenci girmiştir.
• Aysun, yalnızca Türkçe ve İnkılap Tarihi sınavlarına girmiştir.
• Bora ve Davut, yalnızca İnkılap Tarihi ve İngilizce sınavlarına girmişlerdir.
Bu bilgilere göre aşağıdaki ifadelerden hangisi kesin olarak söylenir?
A) Eda, en az iki sınava girmiştir.
B) Ceylan tüm sınavlara girmiştir.
C) Ceylan, Türkçe sınavına girmiştir.
D) İngilizce sınavına girmeyen öğrenciler Aysun ve Eda'dır.
İnsan dışındaki varlıklara insana özgü duygu ve davranışlar kazandırma sanatına teşhis (kişileştirme) denir. Örneğin; Yar deyince kalem elden düşüyor/ Gözlerim görmüyor aklım şaşıyor/ Lambada titreyen alev üşüyor. Dizelerinde "Lambada titreyen alev üşüyor" bu sanata verilebilecek güzel örneklerden biridir.
Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisinde kişileştirme sanatına başvurulmuştur?
A) Pazardan aldığım biberler zehir gibi acıymış.
B) Sen iste yeter ki iste yıldızları ayaklarına sereyim.
C) Güneş tepenin ardından masum bir bakış attı.
D) Gül dalına bülbül konar, gonca güller açar.
İşi yapan cümlede gerçek veya gizli bir öznenin olduğu fiillere etken fiil denir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki fiillerden hangisi etken fiildir?
A) Kitap Okuma Bayramı, bu yıl da tüm ülkede coşkuyla kutlandı.
B) Eğer yeterince tanınırsanız yazdığınız kitaplar çok okunur.
C) Sınıfta çıkan tartışmalar sonucu herkes iyice gerildi.
D) Heyecanla başlanan yarışma daha fazla sürdürülemedi.
İşi yapan cümlede gerçek veya gizli bir öznenin olduğu fiillere etken fiil denir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki fiillerden hangisi etken fiildir?
A) Kitap Okuma Bayramı, bu yıl da tüm ülkede coşkuyla kutlandı.
B) Eğer yeterince tanınırsanız yazdığınız kitaplar çok okunur.
C) Sınıfta çıkan tartışmalar sonucu herkes iyice gerildi.
D) Heyecanla başlanan yarışma daha fazla sürdürülemedi.
Etraftaki aroma çok hoşuma gitmişti. Hemen kaynağını bulmaya çalıştım. Mutlu sona ulaşmam çok uzun
sürmedi.
Bu cümledeki altı çizili kelimenin anlamını veren sözcük aşağıdakilerin hangisinde vardır?
A) Mehmet Akif, Türk şiirinin en önemli yapıtaşlarından biridir.
B) Okuyucu tarafından beğenilmek sanatçının başarısını artırır.
C) Tadı ve hoş kokusuyla dikkat çeken menengiç kahvesi çok sağlıklıdır.
D) Çevremizi temiz tutmazsak geleceğimizi kendi ellerimizle yok ederiz.
"Edebim el vermez edepsizlik edene;
Susmak en güzel cevap edebi elden gidene." (Yunus Emre)
Yukarıda yer alan dizelerde hangi öge yer almamıştır?
A) Yüklem
B) Zarf tümleci
C) Yer tamlayıcısı
D) Özne
Geçişli fiillerin yüklem olduğu cümlelerde nesne bulunur. Bu tür fiiller özne bulunduktan sonra "Ne, Neyi, Kimi" sorularına cevap verir. Geçişsiz fiillerin olduğu cümlelerde ise nesne yoktur. Bu fiiller nesne alamaz.
Örneğin "Yazar, son eserini tanıttı." cümlesinde "son eserini" söz grubu nesnesidir. Bu nedenle "tanıttı" fiilli geçişli fiildir. "Yazar, yazdığı kitaplara baktı." Cümlesinde ise nesne yoktur. Bu yüzden "baktı" fiili geçişsiz
fiildir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki yüklemlerden hangisi geçişsiz fiildir?
A) İyi bir okur olması ona nice dünyaları verdi.
B) İçeriye giren her dilenciye acıyarak bakardı.
C) Bu kadar gezmesine rağmen hiçbir kalp kırmadı.
D) Odanın yarısını bile toplamadan kolileri getirmişti
1.METİN
Ayşe o gün çok heyecanlıydı çünkü karnesini alıp dedesinin yanına gidecek, karnesini dedesine gösterecekti. Her sene olduğu gibi bu senede derslerinin hepsi beşti. Dedesi Ayşe'ye "Bu senede derslerinin hepsi beş olursa sana bisiklet alacağım." demişti. Heyecanın bir kısmı da bundan kaynaklanıyordu.
2.METİN
Ömer köye dedesinin yanına gitmek için günlerdir hazırlık yapıyordu. Çantasına köyde dedesine okuyacağı hikaye kitaplarını, masal kitaplarını koyuyordu. Köyde dedesiyle tarlaya gider bahçe işlerinde dedesine yardım eder dinlenmek için mola verdiklerinde dedesine hikaye okurdu bu onu çok mutlu ederdi.
Aşağıdakilerden hangisi bu metinlerin ortak özelliklerinden biri değildir?
A) Hikaye türünde yazılmaları
B) Amaç anlamı taşıyan yargıların olması
C) Anlatımın 1.kişi ağzından yapılması
D) Bilgi verici nitelikte olmaları
Güney Amerika'da bulunan Amazonlar, dünyanın en büyük yağmur ormanı. 5.5 milyon kilometrekare büyüklüğündeki orman 9 ülkenin sınırları içinde bulunuyor: Brezilya, Bolivya, Kolombiya, Ekvator, Fransız Guyanası, Guyana, Peru, Surinam ve Venezuela. En büyük bölümü ise Brezilya sınırları içinde. 30 bin bitki, 2 bin 500 balık, bin 500 kuş, 500 memeli, 550 sürüngen ve 2,5 milyon böcek çeşidi Amazonlar'da yaşıyor. Sadece son 20 yılda 2 bin 200 yeni canlı türünün varlığı keşfedilmiş. Dünya üzerindeki tatlı su kaynaklarının yüzde 20'si de yine Amazonlar'da bulunuyor. Amazonlarda 11 bin yıldan bu yana insan yerleşimi mevcut ve bugün itibariyle 34 milyon insan Amazonlar'da yaşıyor. Amazon Ormanları'ndaki azalma ve canlı türlerinin yok olması üzerine çalışmalar yapan lmazon Vakfı'nın mayısta yayımladığı çalışmada, Ağustos 2018'den Nisan 2019'a kadar bölgede yaklaşık 2 bin kilometrekare ormanlık alanın yok olduğu bildirilmişti. Bilim insanları, "Dünya'nın Akciğerleri" diye nitelenen, yeryüzünün en büyük yağmur ormanları olan Amazonlar'ın korunmasının, iklim değişikliğiyle mücadelede önemli rol oynadığına işaret ediyor.
Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur?
A) Amazon ormanlarının bulunduğu ülkeler hangileridir?
B) Amazonlarda yaşayan hayvanların çeşitleri nelerdir?
C) Amazon ormanlarının dünya ülkeleri için önemi nedir?
D) Amazon ormanlarının tahribatına sebep olan etkenler nelerdir?
Türk müziğinde önemli bir yeri bulunan ve milyonların sevdiği bir isim olan Barış Manço, Türk müziği’ne yaptığı eşsiz katkılarla efsaneye dönüşen şarkıları ve hala genç nesle yol gösteren sözleriyle anılıyor. Barış Manço şarkılarında sevgi ve kardeşliği işlemiş, evrensel mesajlar vermiştir. Bunun yanında atasözleri ve deyimleri şarkılarına taşıyarak Türk dilinin inceliklerine katkıda bulunmuştur.
Yukarıda verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi Barış Manço’nun şarkılarına örnek gösterilemez?
A) Kara haber tez duyulur, unutsun beni demişsin,
Bende kalan resimleri mektupları istemişsin.
B) Bir dünya ki temelinin her taşında yalan var
Dışı parlak içi boş, yeminler neye yarar
C) Nasıl anlatsam bilemiyorum, gözlerim kararıyor
Tepetaklak oldu dünya tersine sanki
D) Yaz dostum öksüz görsen sar kanadın kolunu
Yaz dostum kimse göçmez bu dünyadan mal ile
Kan çanağına dönmüş gözleriyle izliyordu gecenin karanlığını. Doğacak güneşin yalnız yeryüzündeki kötülükleri açığa çıkaracağını düşünüyordu. Camın buğusuna yazacak bir hayali yoktu. Ayakları artık ileri adım atmak için bir istek duymuyordu. Yüzündeki çizgiler hayatın sabıkalarının çentikleriydi. Dünyanın kıymıklarını mücevher yapmıştı ve içinde kabaran yanardağı sönmek bilmiyordu.
Aşağıdakilerden hangisi yazarın yukarıda yansıttığı duyguyla örtüşmez?
A) Vazgeçtim bu dünyadan tek ölüm paklar beni, Değmez bu yangın yeri, avuç açmaya değmez. Değil mi ki çiğnenmiş inancın en seçkini. ..
B) .. Ve güz geldi Ömür hanım.
Dünya aydınlık sabahlarını yitiriyor usul usul. İnsanın içini karartan bulutların seferi var göğün maviliğinde.
Yağmur ha yağdı ha yağacak.
İncecik bir çisenti yokluyor boşluğunu insan yüreğinin.
Hüznün bütün koşulları hazır.
C) Biliyorum, kolay değil yaşamak;
Ama işte bir ölünün hala yatağı sıcak,
Birinin saati işliyor kolunda.
Yaşamak kolay değil ya kardeşler,
Ölmek de değil;
Kolay değil bu dünyadan ayrılmak.
D) Ah, kimselerin vakti yok
Durup ince şeyleri anlamaya
Kalın fırçalarını kullanarak geçiyorlar
Evler çocuklar mezarlar çizerek dünyaya.
